Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã chính thức ban hành tiêu chuẩn ISO 17298:2025 – Biodiversity: Considering biodiversity in the strategy and operations of organizations – Requirements and guidelines.

Đây là tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên cung cấp một bộ yêu cầu và hướng dẫn toàn diện, có cấu trúc cho các tổ chức nhằm xem xét và tích hợp đa dạng sinh học vào chiến lược cốt lõi cũng như các hoạt động vận hành.

Sự ra đời của ISO 17298:2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong bối cảnh các cam kết toàn cầu, đặc biệt là Khung Đa dạng sinh học Toàn cầu (GBF) Kunming-Montreal, vốn kêu gọi các doanh nghiệp và tổ chức tài chính giám sát, đánh giá và công bố minh bạch các rủi ro, sự phụ thuộc và tác động lên đa dạng sinh học (Mục tiêu 15).

Tiêu chuẩn này cung cấp phương pháp tiếp cận được tiêu chuẩn hóa, giúp các tổ chức chuyển đổi từ cam kết sang hành động cụ thể, thúc đẩy bảo tồn, phục hồi sinh thái và sử dụng bền vững đa dạng sinh học.

Tiêu chuẩn áp dụng cho mọi loại hình tổ chức, không phân biệt quy mô, loại hình, lĩnh vực hoạt động hay mức độ phát triển.

Cấu trúc và nội dung cốt lõi của ISO 17298:2025

ISO 17298:2025 được thiết kế theo quy trình lặp lại (iterative approach), cho phép các tổ chức xây dựng và cải tiến liên tục cách tiếp cận đa dạng sinh học của mình. Tiêu chuẩn có thể được áp dụng độc lập hoặc tích hợp với các hệ thống quản lý khác như ISO 14001:2015.

Dưới đây là các điều khoản chính:

Điều khoản 4: Bối cảnh của cách tiếp cận đa dạng sinh học

Tổ chức cần thiết lập nền tảng cho hệ thống, bao gồm:

• Xác định phạm vi (4.1): Ranh giới và khả năng áp dụng của cách tiếp cận đa dạng sinh học.

• Rà soát chính sách và hành động hiện có (4.2): Liệt kê và đánh giá các chính sách, hành động liên quan.

• Xem xét các bên liên quan (4.3): Xác định nhu cầu, mong đợi của các bên liên quan nội bộ và bên ngoài.

• Duy trì cập nhật (4.4): Theo dõi quy định, khuôn khổ quốc tế và kiến thức khoa học mới nhất.

Điều khoản 5: Sự tham gia của các bên liên quan

Tổ chức phải xác định và triển khai các phương thức tham gia phù hợp trong quá trình phân tích tác động, xây dựng mục tiêu và kế hoạch hành động.

Điều khoản 6: Xác định và ưu tiên hóa các tác động, sự phụ thuộc, rủi ro và cơ hội

Đây là nội dung kỹ thuật trung tâm:

• Sự phụ thuộc vào dịch vụ hệ sinh thái (6.2): Nhận diện sự phụ thuộc vào các dịch vụ cung cấp, điều tiết, văn hóa, hỗ trợ.

• Các tác động trọng yếu (6.3): Đánh giá tác động thực tế hoặc tiềm ẩn lên đa dạng sinh học theo tiêu chí rõ ràng.

• Rủi ro và cơ hội (6.4): Xác định rủi ro vật lý, chuyển đổi, hệ thống và các cơ hội.

• Ưu tiên hóa (6.5): Tập trung nguồn lực cho các vấn đề trọng yếu.

Điều khoản 7: Chính thức hóa kế hoạch hành động về đa dạng sinh học

Bao gồm:

• Tham vọng của tổ chức (7.1)

• Xác định mục tiêu SMART (7.2)

• Kế hoạch hành động chi tiết (7.3)

• Thiết lập chỉ số (7.4) theo khung DPSIR (Động lực – Áp lực – Trạng thái – Tác động – Đáp ứng)

Điều khoản 8: Truyền thông

• Nội bộ (8.2): Báo cáo cho lãnh đạo cấp cao.

• Bên ngoài (8.3): Công bố thông tin minh bạch trong các báo cáo bền vững.

Điều khoản 9: Thực hiện, giám sát và xem xét

• Thực hiện (9.1): Kiểm soát và duy trì tài liệu hành động.

• Giám sát chỉ số (9.2): Theo dõi kết quả định kỳ.

• Phân tích kết quả (9.3): Đánh giá tính hiệu lực và hiệu quả.

• Cải tiến liên tục (9.4): Điều chỉnh mục tiêu và kế hoạch hành động.

Tầm quan trọng đối với doanh nghiệp

ISO 17298:2025 mang đến lộ trình rõ ràng và đáng tin cậy giúp tổ chức quản lý rủi ro và nắm bắt cơ hội liên quan đến đa dạng sinh học. Việc áp dụng tiêu chuẩn giúp:

• Tăng cường khả năng phục hồi

• Đảm bảo tính bền vững chuỗi cung ứng

• Nâng cao uy tín và minh bạch môi trường

QUACERT khuyến nghị các tổ chức tìm hiểu và áp dụng ISO 17298:2025 để chủ động tích hợp đa dạng sinh học vào chiến lược phát triển bền vững.