Trong giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, nông nghiệp Việt Nam đang chứng kiến sự hiện diện ngày càng rõ nét của công nghệ hiện đại. Trong đó, trí tuệ nhân tạo (AI) được coi là công cụ trọng yếu, hỗ trợ tối ưu hóa quy trình, tiết kiệm nguồn lực và mở ra con đường hướng tới sản xuất thông minh, bền vững.

Các chuyên gia cho rằng, AI không chỉ mang tính ứng dụng đơn lẻ mà còn là nền tảng xây dựng hệ sinh thái sản xuất dựa trên dữ liệu. Từ gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch và tiêu thụ, công nghệ này đang thay đổi cách thức vận hành của ngành nông nghiệp toàn cầu, đồng thời tạo động lực cho sự bứt phá tại Việt Nam.

Một trong những ứng dụng tiêu biểu của AI là phân tích dữ liệu đất. Hệ thống cảm biến và xử lý thông minh giúp nông dân xác định độ ẩm, độ pH hay hàm lượng dinh dưỡng, từ đó điều chỉnh lượng phân bón, nước tưới phù hợp. Không chỉ nâng cao năng suất, phương pháp này còn hạn chế lãng phí tài nguyên và bảo vệ môi trường. Song song, AI hỗ trợ dự báo thời tiết chính xác, giúp bà con chủ động trước biến đổi khí hậu, giảm rủi ro mùa vụ.

AI cũng thúc đẩy quá trình tự động hóa nhờ robot nông nghiệp. Những thiết bị này có khả năng nhận diện cây trồng, giám sát sinh trưởng và tự thực hiện các tác vụ như tưới, cắt tỉa hay thu hoạch. Nhiều nông trại đã ứng dụng robot để giảm chi phí lao động, nâng cao độ chính xác và hiệu quả sản xuất. Hệ thống quản lý tập trung kết hợp AI còn cho phép giám sát từ xa, hỗ trợ ra quyết định kịp thời, hướng tới mô hình nông nghiệp chính xác, quy mô lớn.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn nhiều. Hạ tầng công nghệ thông tin ở một số vùng nông thôn chưa đồng bộ, nhân lực nông nghiệp công nghệ cao còn hạn chế, chính sách hỗ trợ chưa theo kịp thực tiễn. Việc tiếp cận công nghệ giữa các nhóm nông dân không đồng đều, dẫn tới nguy cơ gia tăng khoảng cách số.

Dù vậy, AI vẫn được nhìn nhận là chìa khóa nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tạo ra hướng đi mới cho nông nghiệp bền vững. Để hiện thực hóa tiềm năng, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và hợp tác xã trong đầu tư hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực và bảo đảm công bằng trong tiếp cận công nghệ.

Trong tương lai, khi nền tảng số ngày càng hoàn thiện, AI sẽ đóng vai trò trung tâm trong hiện đại hóa nông nghiệp Việt Nam. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là động lực thay đổi tư duy sản xuất, giúp bà con tận dụng dữ liệu để đưa ra quyết định chính xác, nâng cao giá trị nông sản và khẳng định vị thế nông nghiệp Việt trên bản đồ thế giới.