Theo TS. Hà Minh Hiệp – Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật không chỉ tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong tiến trình hội nhập, phát triển bền vững và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ngày 14/6/2025, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. Luật gồm 3 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.

Việc sửa đổi, bổ sung Luật nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và đánh giá sự phù hợp theo hướng hiện đại, minh bạch, đồng bộ với thông lệ quốc tế; đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

TS. Hà Minh Hiệp – Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia khẳng định, Luật sửa đổi, bổ sung lần này có nhiều nội dung đột phá, trong đó nổi bật là 9 nhóm chính sách mới:

Thứ nhất, khẳng định vai trò chiến lược của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật: Lần đầu tiên được luật hóa, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật được xác định là công cụ quản lý nền tảng, bao trùm mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội, bảo đảm an toàn, chất lượng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chất lượng cuộc sống (Điều 6).

Thứ hai là Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia trở thành công cụ hoạch định dài hạn: Luật hóa Chiến lược tiêu chuẩn quốc gia, định hướng xây dựng hệ thống tiêu chuẩn hiện đại, hài hòa quốc tế, phù hợp với yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững (Điều 8a).

Thứ ba là Xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng: Thúc đẩy chuyển đổi số trên cơ sở hình thành nền tảng số phục vụ quản lý rủi ro, thúc đẩy hậu kiểm, cắt giảm thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp (Điều 8c, 45, 48).

Thứ tư là Áp dụng nguyên tắc “một đối tượng – một quy chuẩn kỹ thuật quốc gia”: Đảm bảo mỗi sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, môi trường chỉ chịu sự điều chỉnh bởi một quy chuẩn thống nhất trên phạm vi toàn quốc, loại bỏ trùng lặp và chồng chéo (Điều 26a).

Thứ năm là cải cách quy trình xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật: Rút ngắn thời gian xây dựng, minh bạch hóa các bước và tăng cường sự tham vấn, tham gia xây dựng của hiệp hội, doanh nghiệp (Điều 17, 32, 44).

Thứ sáu là Đổi mới cơ chế công bố hợp quy theo hướng trực tuyến và đơn giản hóa: Thực hiện qua cơ sở dữ liệu điện tử và miễn công bố hợp quy với sản phẩm hàng hóa đã đáp ứng quy định quản lý chất lượng tương ứng theo luật chuyên ngành (Điều 45, 46, 48).

Thứ bảy là Thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá sự phù hợp của nước ngoài: Loại bỏ rào cản kỹ thuật không cần thiết đối với hàng hóa nhập khẩu công nghệ mới, công nghệ cao, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động SXKD của doanh nghiệp trong trường hợp năng lực thử nghiệm, chứng nhận trong nước còn hạn chế (Điều 57).

Thứ tám là hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận thông tin tiêu chuẩn: Bảo đảm quyền được hỗ trợ tiếp cận, khai thác thông tin tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế phục vụ sản xuất, kinh doanh và mở rộng thị trường (Điều 8, 8b).

Thứ chín là thúc đẩy xã hội hóa tiêu chuẩn, mở rộng quyền tham gia của các tổ chức ngoài nhà nước: Tạo cơ chế pháp lý để doanh nghiệp, hiệp hội xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn phù hợp thực tiễn thị trường (Điều 11a, 44).

Việc thông qua Luật thể hiện rõ cam kết của Quốc hội và Chính phủ trong hoàn thiện thể chế, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Luật không chỉ tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong tiến trình hội nhập, phát triển bền vững và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.